Asertywność polega na bronieniu własnych praw i potrzeb, przy jednoczesnym  poszanowaniu praw drugiej osoby. To także mówienie „nie” bez  wyrzutów sumienia i złości, w sposób, który nie rani innych. Jest  to bardzo przydatna umiejętność, dzięki której możemy otwarcie wyrażać siebie, nie raniąc innych osób.  Asertywność to  komunikowanie pozbawione agresji i nadmiernej uległości.

Na asertywność składa się wiele umiejętności społecznych:

• przedstawienie i obrona swojego zdania,
• dbanie o własne potrzeby,
• konstruktywne wyrażanie emocji, także tych trudnych,
• odmawianie,
• nie uleganie wpływom i naciskom,
• występowanie w obronie praw innej osoby,
• przyjmowanie krytyki,
• proszenie o pomoc,
• reagowanie na komplementy i pochwały

Przykłady asertywnej postawy:

• Kolega zaprosił Cię na film akcji, a Ty nie przepadasz za takimi filmami. Mówisz: „Dziękuję za zaproszenie. Nie lubię takich filmów, może wybierzemy inny film, który spodobałby się nam obojgu?”
• Siostra wzięła bez pytania Twój długopis. „ Nie lubię jak bierzesz moje rzeczy bez pytania. Proszę Cię, następnym razem zapytaj jak będziesz chciała coś pożyczyć.”
• Kolega woła Cię używając przezwiska, którego nie lubisz: „Nie lubię jak nazywasz mnie w ten sposób. Wolę jak wołasz mnie po imieniu”
• Ktoś Ci przerywa jak mówisz. „Przepraszam, ale chciałbym skończyć swoją wypowiedź”.
• Kolega spóźnił się 30 minut na umówione spotkanie: „Jestem zdenerwowany, bo przyszedłeś pół godziny po umówionym czasie. Mógłbym wykorzystać ten czas inaczej, dlatego proszę, abyś następnym razem był punktualnie”.
• Ktoś proponuje Ci zapalenie papierosa: „Nie palę”.
• Kolega oskarża Cię, o coś czego nie zrobiłeś: „ Przykro mi, że tak myślisz i żałuję, że mi nie wierzysz”.
• Kolega chce pożyczyć od Ciebie grę a jeszcze nie oddał poprzedniej: „Przepraszam, ale nie mogę pożyczyć Tobie tej gry, ponieważ nie oddałeś mi gry, którą pożyczyłeś wcześniej”.
• Młodszy brat chce zagrać z Tobą w piłkę a Ty odrabiasz lekcje: „W tej chwili jestem zajęty, ale mogę zagrać z Tobą za godzinę”.

Jak zachowywać się asertywnie:

• Nie musisz się zawsze zgadzać, aby być lubianym.
• Stosuj się do zasady „bądź zawsze uprzejmy i miły”.
• Jasno i wyraźnie wyrażaj prośby w formie „Ja”, np. „Chciałbym abyś oddał mi moją książkę, którą trzymasz w ręku”.
• Kiedy nie zgadzasz się lub nie masz na coś ochoty, mów spokojnie i zdecydowanie „Nie” i podaj konkretną przyczynę, np. „Nie mogę do Ciebie przyjść, ponieważ po południu jadę z mamą  na zakupy”.
• Bądź szczery, nie kłam.
• Mów o tym co Ty czujesz i  czego potrzebujesz.
• Nie krytykuj pomysłów, na które odmawiasz. Powiedz delikatnie, że ten pomysł nie jest dobry i może przysporzyć problemów.
• Nie narzucaj swojego zdania innym osobom.
• Szanuj uczucia drugiej osoby.
• Koncentruj się na celu wybranym przez Ciebie. Szczególnie w sytuacji, gdy ktoś nalega a Ty nie chcesz ulec.
• Szukaj rozwiązań, które będą dobre dla Ciebie i drugiej osoby dobre, np. przy wyborze wspólnych zabaw, filmów.
• Kiedy ktoś Cię chwali w grzeczny sposób podziękuj, np. „Bardzo się cieszę, gdy to słyszę”.